Sporcuların psikolojik gelişiminde ve sağlığında sporun nasıl bir etkisi olduğunu araştıran bir bilim dalı olan spor psikolojisi, performansı etkileyen psikolojik engelleri kaldırmaya yarıyor.

Tarihçesi
Spor psikolojisi; 20’nci yüzyılın başlarında, motor öğrenme, reaksiyon zamanı, öğrenmenin transferi, eşik belirlenmesi, duygu ve dikkat gibi fiziksel ve fizyolojik konuların incelenmesiyle ortaya çıktı. Psikolog Edward Wheeler Scripture, kişilik gelişiminde sporun rolüyle ilgili yöntemsel çalışmalar yapmış olsa da, 1898 yılında Psikolog Norman Triplett’in bisikletçilerle yapmış olduğu çalışma, psikolojik faktörler ve sporla ilgili ilk çalışma olarak kabul edilir.

Tanımı
Spor psikolojisi düşünülenin aksine sadece maç kazandırma değildir. Motivasyon, konsantrasyon ve dikkat, zihinde canlandırma, stresle mücadele ve gevşeme, hedef koyma, olumlu düşünme ve konuşma, performans rutinleri, öfke kontrolü, özgüven, komünikasyon, sakatlıkla mücadele, takım ve kişisel misyon belirleme gibi zihinsel tekniklerle sporcuların davranış ve düşüncelerini neden-sonuç ilkelerine bağlı kalarak inceleyip, sporcuların ve antrenörlerin performansını artırmaya çalışan bilim dalıdır.
Aynı zamanda spor psikolojisi egzersiz ve sporun, sporcuların psikolojik gelişimine ve sağlığına olan etkilerini bilimsel olarak araştırır. En iyi tanım en kısa tanım dersek; spor psikolojisi, performansın önündeki psikolojik engelleri kaldırmaya yarayan bilim dalıdır.

Nasıl uygulanır?
Spor psikolojisi alanında çalışmak psikolojinin diğer alanlarına göre biraz daha farklıdır. Size bilinçli bir şekilde danışan sporcular vardır. Fakat sizi alıp takıma zorunlu bir psikolog olarak dahil eden bir yönetim olduğu zaman dirençle karşılaşmanız olasıdır. Güven geçidini aşmak için takımla hareket etmek, takım içi çalışmalar için grup terapileri ve oyunsal aktivitelerin çok faydası görülür.
Geleneksel spor psikolojisi çalışmaları, bilişsel-davranışçı çerçevede çalışmaya yönelimlidir. Ancak güncel literatür, sporcuyu anlamak ve destelemek için alternatif yaklaşımlar keşfetmeye başladı.
Yapısal aile terapisi de özellikle ergen sporcularla çalışırken faydası olan yöntemlerden biridir.

GENEL BİLGİ
Spor psikolojisi denince, aklınıza sadece sporcu gelmemelidir. Sporun içindeki herkes hatta her şey spor psikolojisinin bir parçasıdır. Mesela, tenis sporcusuyla çalışırken bir bakmışsınız raketle sporcuyu tartışırken bulmuşsunuz. Antrenör, hakemler, yöneticiler, sporcunun ailesi, menajerler spor psikoloğunun çalışma alanının içine girer.

ÜCRET VE SÜRE
Bireysel olarak danışan sporculardan seans ücreti alınır. Grup çalışmaları ya da takım çalışmalarında ise saat ve gün sayısına göre ücret belirlenir.

Yazı: Esra Karagöz